Yangiliklar
Ifloslangan qo‘llar, maishiy chiqindilar, hasharotlar (pashsha) orqali yuqadigan kasallik
Ifloslangan qo‘llar, maishiy chiqindilar, hasharotlar
(pashsha) orqali yuqadigan kasallik - qorin tifi
Qorin tifi yuqumli ichak kasalligi bo‘lib, uni tif
tayoqchasi qo‘zg‘atadi. Yuqish omillari suv, oziq-ovqatlar, ifloslangan
qo‘llar, maishiy chiqindilar, hasharotlar (pashsha) hisoblanadi.
Shuni alohida ta’kidlab o‘tish lozimki ushbu kasallikka chalinganlar
orasida kasallikni tashuvchi hisoblanganlar dispanser nazoratida turadi va ular
yilda bir marotaba tibbiy ko‘rikdan o‘tkaziladi.
Qorin tifi qanday kasallik? Kasallik belgilari... Profilaktik tadbirlar... Bu va shu kabi boshqa savollarga Sanepidqo‘mita Epidemiologiya va o‘ta xavfli yuqumli kasalliklar bo‘limi yetakchi mutaxassisi Nazira Karshieva javob berib o‘tdi.
– Ichterlama qanday kasallik?
– Ichterlama Salmonella jinsi bakteriyalari keltirib chiqaradigan bakterial yuqumli kasallik bo‘lib, ingichka ichak limfa tizimining yarali shikastlanishi, bakteriemiya, umumiy intoksikatsiya, shuningdek, uzoq muddatli bakterial tashish tendensiyasi bilan tavsiflanadi.
Ichterlama kasalligining
tayoqchasi inson tanasidan tashqarida uzoq vaqt saqlanib qolishi mumkin, biroq, u
qaynatilganda, antiseptiklar, xlorli moddalar va ishqorlar ta’sirida tezda o‘ladi, past haroratlarda kasallikni qo‘zg‘atuvchilari
bir necha oy davomida yashashi mumkin.
– Kasallikning yuqish yo‘llariga to‘xtalib o‘tsangiz? – Kasallik kasallangan odamdan odamga qaynatilmagan suv ichish, ifloslangan suv havzasida suzish, kasallik qo‘zg‘atuvchilari bilan ifloslangan oziq-ovqat mahsulotlari, jumladan sut va sut mahsulotlari, yaxshi qovurilmagan va noto‘g‘ri saqlangan go‘sht, yuvilmagan sabzavot va mevalarni iste’mol qilishda va maishiy muloqot orqali yuqadi.
Kasallikning infeksiya manbai har
doim odam — kasallikning o‘tkir bosqichida bo‘lgan yoki bakteriyalar
tashuvchisi bo‘lgan bemor hisoblanadi.
Ichterlama diagnostikasining eng ishonchli usullari bu
laboratoriya tekshiruvlari va eng aniq va
tezkor usuli bemorlarni qonini tekshirish hisoblanadi.
– Barchani qiziqtirgan savolga
mutaxassis sifatida javob bersangiz. Ushbu kasallikka chalinganlar qanday
davolanadi?
– Infeksiya o‘ta zararli bo‘lib, kasallik qiyin va
ko‘pincha murakkab bo‘lganligi sababli, tifni davolash kasalxonaning yuqumli
kasalliklar bo‘limida amalga oshiriladi. Kasallik paytida bemor yotoq rejimiga
rioya qiladi va infeksiya boksidan chiqmaydi. Davolash bemorning tana
harorati o‘n kun davomida normal holatga
kelguniga qadar davom etadi va quyidagilar o‘tkaziladi: antibiotiklar, yo‘qotilgan
suyuqlik o‘rnini qoplash, yuqori oqsilli yumshoq parhez .
Antibakterial dorilarni qabul qilish bir necha oy
davom etadi. Bemorlarning ahvolini doimiy nazorat qilish asoratlarni erta
aniqlash va ularning rivojlanishining oldini olishga imkon beradi. Kasalxonadan
chiqarilgandan so‘ng, bemor dispanser nazoratida ro‘yxatda
bo‘ladi
– Ayting-chi, O‘zbekistonda mazkur kasallik qayd etib turiladimi?
– O‘zbekistonda ichterlama kasalligi ko‘p yillardan beri deyarli
uchramaydi.
– Eshitimizcha ushbu kasallikka chalinganlar umrining
oxirigacha dispanser nazoratida bo‘lishar ekan. Buning sababi nimada?
– Ichterlama uzoq muddatli bakterial tashish tendensiyasi bilan tavsiflanadi.
– Suhbat so‘nggida ichterlamani
qanday oldini olish mumkinli yuzasidan
tavsiyalaringizni berib o‘tsangiz?
– Profilaktika
choralariga quyidagilar kiradi:
1. ifloslangan suv havzalarida suzmaslik;
2. faqat tozalangan yoki qaynatilgan suv ichish;
3. ovqat tayyorlashda gigiyena qoidalariga
ehtiyotkorlik bilan rioya qilish;
4. qo‘lni sovun bilan tez-tez yuvish;
5. suv havzalari va chiqindi suvlarni dezinfeksiya
qilish.
6. ichterlama kasalligining tashuvchilari oziq-ovqat
bilan bog‘liq bo‘lgan muassasalarda ishlashga ruxsat etilmaydi.
Sanepidqo`mita Axborot xizmati
So’ngi yangiliklar