Yangiliklar
NOS CHEKISHNING ZARARI HAQIDA BILASIZMI?
Nos (nosvoy) – tutunsiz tamakining bir turi hisoblanadi.
Nosning asosiy tarkibi tamaki kukuni, ishqor( so‘ndirilgan ohak), tovuq yoki tuya tezagi, o‘simlik yog‘i, ziravor (ta’mini yaxshilash uchun)lardan iboratdir.
Nos tarkibi tekshirib ko‘rilganda, qo‘rg‘oshin, kadmiy, mishyak, simob kabi kimyoviy moddalar mavjudligi aniqlangan. Bular organizmga juda zararli moddalardir.
Ayrim shaxslar tomonidan nos kichkina ”sharchalar”, “tayoqchalar” yoki kukun ko‘rinishida tayyorlanadi. Nosning ko‘rinishi botqoq rangda bo‘ladi.
Nosning organizmga ta’siri qanday?
Uning tarkibida ishqoriy modda bo‘lganligi sababli tezda qonga so‘rilib, turli noxush holatlarga sabab bo‘ladi. Nos chekilganda u bosh miya faoliyatiga psixotrop ta’sir ko‘rsatadi. Nos chekuvchilar nosvoyni og‘iz bo‘shlig‘ida, til osti yoki pastki lunjda ushlab turishadi. Agar og‘izdagi nos yutib yuborilsa, ko‘ngil aynishi, qayt qilish, ich ketish holatlari kuzatiladi.
Nos qo‘lbola usulda, talabga javob bermaydigan sharoitda tayyorlanishini unutmang!
O‘smirlar tomonidan nos chekilishi natijasida quyidagi holatlar kuzatilishi mumkin:
•yurak urishining tezlashishi;
•og‘ir holatlarda hushdan ketishi;
•so‘lakning ko‘p ajralishi;
•qo‘l panjalarini beo‘xshov harakatlanishi;
•ko‘p terlash;
•og‘iz bo‘shlig‘ida yallig‘lanish belgilari, oshqozon – ichak tizimida ham turli kasalliklar alomatlari kuzatilishi mumkin.
Nos o‘smir organizmiga salbiy ta’sir ko‘rsatib, uni ruhiy va jismoniy qaramlikka olib keladi, shuningdek, diqqat - e’tibor, xotira, atrof-muhitni idrok qilish keskin zaiflashadi, ular serzarda, beqaror bo‘lib qoladilar, xotirasi yomonlashib, o‘qishga, ishga, hayotga bo‘lgan qiziqishlari yo‘qolib boradi. Nos tarkibidagi ohak yemiruvchi xususiyatga ega bo‘lganligi sababli qizilo‘ngach, oshqozon - ichakning shilliq pardalarini zararlab, keyinchalik esa, o‘sma kasalliklarining rivojlanishiga olib keladi.
Nos chekish og‘iz bo‘shlig‘i va oshqozon-ichak tizimida saraton kelib chiqishining asosiy xavf omili bo‘lib hisoblanadi.
Onkologlarning bergan ma’lumotlariga ko‘ra, til, lab va boshqa og‘iz bo‘shlig‘i organlari hamda halqumning rak bilan kasallanish hollarining 80 foizi nos chekishning oqibati ekan.
Nos chekuvchilar duch kelgan joyga tuflab ketaveradilar. Bu umumiy madaniyatga va jamoat gigiyenasiga umuman to‘g‘ri kelmaydi. Bu bilan ular o‘z sog‘lig‘i va jamiyatdagi o‘rnini yo‘qotishadi.
Mutaxassislar tomonidan olib borilgan tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, tamaki mahsulotlarini iste’mol qilish nafaqat aholi salomatligiga balki, davlat iqtisodiyotiga ham juda katta zarar keltiradi.
Sanepidqo`mita
Axborot xizmati
@sanepidcommittee
So’ngi yangiliklar